Yuval Noah Harariren “Nexus: Harri Arotik IArainoko informazio-sareen historia laburra” lan liluragarri eta probokatzailea da, giza historian zehar informazio-sareek izan duten bilakaera aztertzen duena. Hararik, «Sapiens» eta «Homo Deus» bestsellerrengatik ezaguna, historiaurreko garaietatik adimen artifizialaren arora eramango gaitu, informazio-sareek gure gizarteak nola moldatu eta eraldatu dituzten azalduz.

Liburua Harri Aroko lehen komunikazio eta gizarte-antolaketa moduei begira hasten da, non gizaki primitiboek hizkuntzaren eta kulturaren bidez informazioa trukatzeko lehen sistemak garatu zituzten. Hararik nabarmendu du lehen sare horiek funtsezkoak izan zirela giza komunitateen biziraupenerako eta garapenerako.

Denboran aurrera egin ahala, autoreak sare konplexuagoen agerpena aztertzen du, Mesopotamiako eta Egiptoko antzinako zibilizazioetan idatzitakoena kasu, eta horiek inperioen sorrera eta herri handien administrazioa nola ahalbidetu zuten. Era berean, Hararik erlijioek eta ideologiek informazio-sare gisa duten eragina aztertzen du. Informazio-sare horiek milioika pertsona batu zituzten sinismen partekatuen sistemen pean.

Berpizkundea eta Iraultza Zientifikoa une erabakigarri gisa aurkezten dira informazio-sareen bilakaeran, Gutenbergen inprentaren asmakuntzarekin eta ezagutza zientifikoaren hedapenarekin. Hararik argudiatzen du berrikuntza horiek informazioa metatzeko eta trukatzeko aurrekaririk gabeko azelerazioa ahalbidetu zutela.

Aro modernoan, egilea sare digitalen eta Interneten sorreran zentratzen da, sare horiek giza bizitzaren ia alderdi guztiak nola eraldatu dituzten aztertuz, ekonomiatik hasi eta politika eta harreman pertsonaletaraino. Hararik ez ditu sare berri hauekin batera doazen eztabaidak eta erronkak saihesten, pribatutasuna, informazioaren manipulazioa eta korporazio teknologiko handien eragina barne.

Azkenik, Hararik etorkizun hurbilera garamatza, non adimen artifizialak eta teknologia aurreratuek gure informazio-sareak berriro definitzea agintzen duten. Garapen horien inplikazio etiko eta sozialei buruz hausnartzen du, eta gero eta interkonektatuago dagoen mundu batean informazioa kontrolatzeari eta eskuratzeari buruzko funtsezko galderak egiten ditu.

«Nexus» liburuak ikuspegi historiko sakona eta ondo dokumentatua emateaz gain, informazioak gure bizitzetan duen paper nagusiari buruz gogoeta egitera gonbidatzen ditu irakurleak. Bere estilo argi eta eskuragarriarekin, Hararik kontzeptu konplexuak ulergarri egitea lortzen du eta informazio sareen iragana, oraina eta etorkizuna lotzen dituen narratiba sinesgarria aurkezten du.

Laburbilduz, «Nexus» ezinbesteko irakurketa da informazioaren arora nola iritsi garen eta norantz goazen ulertzeko interesa duen edonorentzat. Hararik informazio-sareen bilakaeraren ikuspegi panoramiko eta zehatza eskaintzen digu, gizadian duen eragin iraunkorra azpimarratuz.